[ Pobierz całość w formacie PDF ]
stan określa się jako stężenie pośmiertne.
Dopiero po dziesięcio- albo nawet czternasto- dniowym kruszeniu poprzeczne połączenia
włókien mięśniowych puszczają. Poszczególne włókna znów mogą się swobodnie przemieszczać
względem siebie. Gdy mięso zostanie dodatkowo opukane, reszta wiązań puści. Mięso stanie się
miękkie i delikatne.
DLACZEGO W Londynie tak rzadko jest mgła?
Klaus Kinski, Karin Baal i Joachim Fuchsberger byli gwiazdami trzymających w napięciu
filmowych adaptacji kryminałów Edgara Wallace a. Było to na początku lat sześćdziesiątych XX
wieku. Ważnym elementem potęgowania napięcia była londyńska mgła. Dzisiaj jednak turyści
rzadko mają powodującą ciarki przyjemność brnięcia przez słynną mgłę nad Tamizą. Dlaczego
mgła znikła?
Mgła powstaje, gdy ciepłe i wilgotne powietrze zostaje schłodzone poniżej tak zwanego
punktu rosy. Tworzeniu się mgły sprzyja duża ilość zawieszonych w powietrzu małych cząsteczek,
na których może się skroplić para wodna. Blisko morza proces skraplania przyspieszają cząsteczki
soli unoszone przez powietrze. W pobliżu miast taką rolę pełnią przede wszystkim małe cząsteczki
zanieczyszczeń z kominów fabrycznych i samochodowych rur wydechowych.
W Londynie było dawniej tak mgliście dlatego, że właściwie wszystkie domy ogrzewane
były węglem Z kominów wydostawały się niezliczone cząsteczki sadzy, na których kondensowała
się para wodna. W grudniu 1952 roku doszło nawet do katastrofy. Na skutek zanieczyszczeń i dużej
wilgotności powietrza utworzył się smog. Brak wiatru spowodował, że brudne powietrze zawisło
nieruchomo nad miastem. Przez kilka dni w Londynie było aż czarno od brudu w powietrzu.
Widoczność wynosiła zaledwie kilka centymetrów. Zmarły wtedy cztery tysiące mieszkańców.
Rząd zareagował szybko i nakazał pozbyć się pieców węglowych. Ustawa ta położyła też
kres słynnej londyńskiej mgle. Smucą się z tego powodu tylko turyści.
DLACZEGO jajka dają się ugotować na twardo?
Od kur zależy, czy jajka są brązowe, czy białe. Białe kury znoszą białe jajka, a brązowe
kury znoszą brązowe jajka. To jedyna różnica. Zarówno jajka białe, jak i brązowe robią się w
wyniku gotowania twarde. Przed ugotowaniem białko jajka jest płynne i przezroczyste, a po
ugotowaniu - białe i sztywne. Również żółtko po około sześciu minutach robi się twarde.
Właściwie natura stworzyła jajka nie po to, by je gotowano. Białko i żółtko są pożywieniem
dla kurczaczka. Pisklę w jajku rozwija się z blastuli, małej białej plamki na żółtku. Pózniej pisklak
jest połączony z pęcherzykiem żółtkowym pępowiną. Z pęcherzyka żółtkowego pisklę pobiera
przede wszystkim tłuszcz potrzebny do budowy mięśni. Z białka natomiast czerpie między innymi
substancje mineralne potrzebne do rozwoju kości. Na krótko przed wykluciem pisklę połyka resztki
żółtka, ażeby nie przyjść na świat głodnym.
Bardzo ważną dla kurczaka substancją, zawartą w jajku w dużych ilościach, jest białko. Nie
chodzi tu o białą część jajka, lecz o związki chemiczne zbudowane z aminokwasów. Takie białka są
podstawą każdego życia. Cząsteczki białek składają się z długich, skłębionych włókien. Gdy jajko
jest zimne, włókna te mogą się przesuwać względem siebie. Dlatego jajko ma taką śluzowatą
konsystencjÄ™.
Gdy jajko jest podgrzewane, te kłębuszki włókien coraz gwałtowniej się poruszają i w
końcu się rozpuszczają. Poszczególne włókna sklejają się i tworzą gęstą siatkę. Białko się ścina,
jajko robi siÄ™ twarde.
DLACZEGO flamingi są różowe?
Flamingi są różowe, bo żywią się krewetkami, które zawierają bardzo dużo pewnego
barwnika, podobnego do występującego w marchewkach karotenu. Ale to wyjaśnienie dotyka tylko
powierzchni zagadnienia. Kolor flamingów tak się bowiem rzuca w oczy, że właściwie ptaki te nie
powinny przeżyć w naturze. Zwierzęta w większości mają barwy stonowane, aby mogły skryć się
przed wrogami.
Flamingi ze swej słabej strony uczyniły zaletę. Wykorzystują kolor różowy jako kolor
sygnalizacyjny dzięki niemu rozpoznają się wzajemnie z dużej odległości.
Wprawdzie flamingi mają wielu naturalnych wrogów, ale żyją tam, gdzie są bezpieczne,
mianowicie w wodach słonych jezior i małych lagun. Roztwór żrącej soli im nie szkodzi, bo skóra
ich długich nóg jest na niego odporna. Natomiast dla innych ptaków, w tym ptaków drapieżnych,
roztwór soli bywa śmiertelny.
Flamingi mają tylko jeden problem - ze znalezieniem słonego jeziora, które by się nadawało
na lęgowisko. Jeżeli poziom wody w jeziorze jest zbyt wysoki, to jaja, składane w gniazdach
usypanych z ziemi, toną. Jeżeli natomiast poziom wody jest za niski, to zbyt duże ilości soli
wysychają na nogach młodych, które potykają się i umierają w roztworze.
Flamingi szukają odpowiedniego jeziora nocą, żeby nie zaatakowały ich drapieżne ptaki.
Mimo ciemności muszą z wysoka dostrzec, czy inne flamingi już wylądowały w jeziorze i testują
wodę. Różowy kolor służy im nocą jako sygnalizacja świetlna. Zatem uroda może się przysłużyć
przeżyciu.
DLACZEGO Europejczycy mają długie nosy?
Ludzie na naszej planecie różnią się nie tylko kolorem skóry. Afrykańczycy, zamieszkujący
tereny suche i gorące, mają wysoką i smukłą sylwetkę. Eskimosi natomiast są bardziej przysadziści
i krÄ…gli.
Różnice te wynikają z reguły Bergmanna. Otóż kula ma mniejszą powierzchnię niż cylinder.
Niskie, krępe ciała oddają więc mniej ciepła niż wysokie i smukłe. Ciało Eskimosów
prawdopodobnie przystosowało się do zimna, ciało Afrykańczyków - do upałów.
Klimat ukształtował też różne typy włosów. Czarnoskórzy mają włosy gęste i kręcone,
Chińczycy i Japończycy natomiast gładkie i proste. Loków nie mają także ludzie żyjący w Ameryce
Zrodkowej i Południowej, którzy pochodzą od Mongołów, a ich przodkowie przywędrowali tu
kiedyś z Azji. W stepach azjatyckich wieje zimny wiatr, który wnikałby w kręcone włosy i
[ Pobierz całość w formacie PDF ]