[ Pobierz całość w formacie PDF ]
być bowiem mierzona jedynie (lub też utożsamiana z) dobrą wolą,
pozytywnymi emocjami, jakie przeżywają rodzice, ilością "rze-
czy", które mu ofiarują, czy też zadowoleniem samego dziecka.
Dziecko nie jest bowiem w stanie rozeznać, co jest mu naprawdę
potrzebne do dojrzałego kształtowania własnej osobowości. Mi-
łość do dziecka wymaga nie tylko dobrej woli, uczucia i wysił-
ku, ale również życiowej mądrości, która umie rozeznać zarówno
sytuację dziecka, jak i wpływ, jaki na nie się wywiera.
Rodzice zabiegani i zapracowani (zwłaszcza ojcowie) zauważa-
jÄ… swoje dzieci tak naprawdÄ™ dopiero wtedy, kiedy zaczynajÄ… one
sprawiać im kłopoty i przykrości. Ma to miejsce najczęściej w
okresie dojrzewania. Wówczas zaczyna się nie tyle wychowywanie
dzieci (na to jest bowiem już zwykle za pózno), ile raczej wal-
ka z nimi. Możliwość pomocy dziecku w okresie dojrzewania zale-
ży w znacznym stopniu od tego, w jaki sposób było ono traktowa-
ne w całym poprzednim okresie.
Postawy, którymi rodzice i wychowawcy najboleśniej ranią
dzieci, to brak akceptacji, zbytnie karanie, stwarzanie poczu-
cia zagrożenia, sądzenie dziecka, oczernianie go, plotkowanie o
nim, nadopiekuńczość, zbytnie ograniczanie jego wolności, wyko-
rzystywanie - w tym również wykorzystywanie seksualne. Poniższe
wyliczenie najczęstszych krzywd wyrządzonych dzieciom przez do-
rosłych może posłużyć jako swoisty rachunek sumienia z naszego
zachowania wobec dzieci. Jeżeli pragniemy naprawdę pomagać
dzieciom w ich dochodzeniu do pełnej dojrzałości ludzkiej i du-
chowej, to powinniśmy mieć odwagę dostrzegać i przekraczać wła-
sne błędy, które są zawsze pewną formą wyrządzonej im krzywdy.
1. Brak akceptacji dziecka
Brak akceptacji dziecka przez rodziców jest jakąś wewnętrzną
niezgodą na dziecko i jego obecność w ich życiu. Niezgoda ta
może przejawiać się w małej uważności na dziecko, w lekceważe-
niu tego, co ono mówi, w braku zainteresowania jego problemami,
w ciągłym niezadowoleniu z niego, w napominaniu go, iż prze-
szkadza, w braku czułości, w traktowaniu dziecka w sposób urze-
czowiony, ignorowaniu czy wyśmiewaniu go itp. Czasami brak ak-
ceptacji przybiera drastyczną formę zarówno wewnętrznego, jak i
zewnętrznego odrzucenia dziecka. Odrzucenie to bywa niekiedy
wypowiadane wobec dziecka. Takie zachowania stanowiÄ… zawsze
ciężką krzywdę. "Nie akceptować jakiejś osoby (także dziecka),
to w jakimś sensie zabijać ją emocjonalnie. To nie przyznawać
jej prawa do życia, które jej przysługuje".
Często przyczyną braku akceptacji dziecka przez rodziców
jest zaskoczenie ciążą. Dziecko w łonie matki odbierane jest
wówczas niemal jako intruz, który nagle wtargnął w życie osobi-
ste rodziców i domaga się całkowitej uwagi i poświęcenia, powo-
dujÄ…c tym samym zamieszanie w ich osobistych zamiarach i pla-
nach życiowych. Inną, nierzadką przyczyną braku akceptacji
dziecka są zbyt wielkie oczekiwania z nim związane lub też
określone wyobrażenia o nim: o tym, jak powinno wyglądać, w ja-
ki sposób się zachowywać, uczyć, jaka powinna być jego inteli-
gencja itp. Jeżeli postawa i zachowania dziecka odbiegają od
oczekiwań i wyobrażeń o nim, to bywa ono odrzucane.
Dziecko, które nie otrzymuje należnej mu akceptacji, łatwo
traci radość życia: izoluje się, zamyka się w sobie, staje się
apatyczne, smutne. Nieraz też poprzez "niegrzeczne" zachowanie
usiłuje zwrócić na siebie uwagę, domagając się w ten sposób mi-
łości i akceptacji. Jeżeli jej nie otrzymuje, bardzo cierpi.a.
Ignorowanie dziecka, traktowanie go jak powietrze jest jednÄ… z
najdotkliwszych kar, jakie można mu wymierzyć. Istotą takiego
zachowania jest nie tylko obojętność emocjonalna wobec dziecka,
ale także podkreślanie zbędności jego osoby. Rodzic ignorujący
swoje dziecko zdaje się mówić mu: "Twoje życie nie ma dla mnie
żadnej wartości. Jesteś mi niepotrzebny". Ignorowanie dziecka
boleśnie uderza w jego osobiste poczucie sensu życia oraz god-
ności osobistej. Dziecko doświadcza wartości własnego życia
dzięki temu, iż czuje się kochane i bardzo "potrzebne" swoim
rodzicom. Wiele dzieci podejmuje nieraz ogromny wysiłek, aby
udowodnić swoim rodzicom, że są warte ich uwagi, zainteresowa-
nia i miłości. Narzucają się im ze swoją pomocą, aby ich prze-
[ Pobierz całość w formacie PDF ]